Informatie voor jouOpvoeding & ondersteuning

"Volgens onderzoek slapen kersverse ouders per nacht gemiddeld een uur minder dan voor de geboorte"

Je nachtrust bepaalt je dag. Maar hetzelfde geldt voor kinderen. En aangezien die meestal een grote invloed hebben op de nachtrust van de ouders, is het belangrijk om ervoor te zorgen dat ook zij voldoende (kwaliteitsvolle) slaap hebben.

Er bestaan geen wondermiddelen, want ieder kind is anders en de oorzaak kan ook heel verschillend zijn. Angsten, omgevingsgeluid, warmte, aanleg, fysieke oorzaken … Ze kunnen er allemaal voor zorgen dat je kind minder goed slaapt. Toch kan je heel wat betekenen als het aankomt op de slaap van je kind. Slapen kan je leren. Zo kan je het ritme en de regelmaat van je kind meer gaan sturen om het bioritme te trainen. Daarnaast is een gezonde slaaphygiëne enorm belangrijk bij de opbouw van een goed slaappatroon. Ook ontprikkeling en ontspanning doorheen de dag en ’s avonds zijn van belang bij een goede slaaptraining.

Tijdens het gratis webinar ‘Slaap zacht’ geeft Julie Vanderlinden (slaaptherapeut) je meer info over slaaptijden en goede kwalitatieve slaap. Je krijgt ook tips voor slaaphygiëne, ritme en regelmaat en er wordt ingegaan op de impact van groeispurten, regeldagen, de overgang naar wintertijd en ziekte op de slaap van je kind. 

CM Gezonheidsfonds wil ouders en hun kinderen op weg zetten naar een gezonde en deugddoende nachtrust. In dit doe-boek vind je naast de nodige achtergrondinformatie ook heel wat praktische tips. Je kan ermee versterken wat al goed gaat. En allicht lees je ook enkele nuttige tips om wat minder goed gaat aan te pakken. Weet dat slaapmoeilijkheden aanpakken vaak niet zo moeilijk is als het lijkt. Door het slaapgedrag van je kind in kaart te brengen en tips toe te passen samen met je kind(eren), wordt de rust in huis soms snel hersteld. Voorkomen is uiteraard nog beter, door voldoende aandacht te hebben voor een gezonde slaaphygiëne.

De eerste jaren verandert er veel in de hoeveelheid slaap die je kind nodig heeft en of je kind al dan niet nog een dutje in de dag kan gebruiken. Natuurlijk zijn kinderen heel verschillend. Er zijn kinderen die veel en weinig slaap nodig hebben, sommige kinderen blijven lang wakker en andere willen dan weer heel vroeg uit bed. 

• Pasgeboren baby's slapen het grootste deel van de dag. Slaap- en waakperiodes zijn nogal gelijk verdeeld over 24 uur.
• Baby’s van een zestal weken slapen soms al 6 uur aan één stuk door. Geleidelijk aan worden baby’s nog maar 2 tot 3 keer wakker voor voeding.
• Meer dan de helft van de kinderen van 6 maanden slaapt ’s nachts 6 à 8 uur aan één stuk.
• Kinderen tussen 1 en 3 jaar slapen ’s nachts gemiddeld 10 tot 12 uur. Het middagdutje neemt af van 2 tot 3 uur naar 1 tot 2 uur.
• Daarna slapen kinderen tot 6 jaar ongeveer 10 tot 12 uur per nacht, zonder middagdutje.

Natuurlijk zijn kinderen heel verschillend. Dikwijls herken je als ouder iets van jezelf in het slaappatroon van je kind. 

Het slaappatroon is opgebouwd uit verschillende slaapfases die in elkaar overgaan. Dat is bij kinderen en bij volwassen zo.

Baby's maken bijvoorbeeld om de 30 à 45 minuten een overgang naar lichte slaap en kunnen daarbij wakker worden en onrustig zijn (ogen openen, zachtjes wenen...). Nadien vallen ze terug in slaap. Een kind zal zich eens omdraaien, wat harder op zijn fopspeen zuigen of eens kreunen, om dan weer verder te slapen.

Sommige kinderen hebben het moeilijk om weer zelf in slaap te vallen als ze wakker worden. Dan huilen ze, roepen ze hun ouders ... Doorslapen is terug zelfstandig kunnen inslapen. Als je je kind leert om zelf in slaap te vallen, zal je kind het tijdens de nacht makkelijker hebben.

Zelfstandig in- en doorslapen is een ontwikkelingsopgave voor je kind. Dat betekent dat je kind tijd nodig heeft om te leren om zelfstandig in te slapen en om ’s nachts zelfstandig terug door te slapen. Gemiddeld kan je dat pas vanaf 6 maanden verwachten, maar er is een grote variatie. Het is dus niet abnormaal als je kindje nog niet doorslaapt.  

In de eerste twee jaar is het vrij normaal dat kinderen niet altijd even 'goed' zelfstandig kunnen in -en doorslapen. Bijna alle kinderen hebben wel eens slaapproblemen, maar meestal gaan ze vanzelf over. 

7 belangrijke adviezen

• Leg je baby altijd op de rug te slapen.

• Zorg voor een rookvrije omgeving. 

• Blijf in de buurt en kijk, luister en voel regelmatig.

• Kies voor een veilig kinderbed en bedmateriaal.

• Zorg ervoor dat je kind het niet te warm krijgt.

• Ga voorzichtig om met (slaapverwekkende) geneesmiddelen. 

• Zorg voor rust, regelmaat en wennen. 

Meer lezen en de brochure 'Dino droomt' ontdekken kan op deze pagina.

Nog vragen? 

Bekijk eens de veelgestelde vragen pagina van Kind en Gezin! 

Je krijgt er antwoorden op vragen zoals:

• Mijn baby draait zich steeds op zijn buik om te slapen. Moet ik hem terug op zijn rug draaien ter preventie van wiegendood? 
• Wat met airco op de slaapkamer? 
• Mag een knuffel in bed? 
• Wanneer slaapt een baby door? 
• Leg je een baby wakker in bed? 
• Wat doe ik als mijn baby in slaap valt tijdens het voeden? 

Een kind bonkt of schudt zijn hoofd meestal om zichzelf tot rust te brengen of in slaap te wiegen. Op de leeftijd van 9 maanden vertoont meer dan de helft van de kinderen dit gedrag wel eens. Op 18 maanden is dit nog maar een op de drie en op 2 jaar nog maar een op de vijf. In de meeste gevallen verdwijnt het vanzelf rond de lagere schoolleeftijd.

Nachtmerries spelen zich af in een droom, waarna je kind wakker wordt. Ze komen vooral voor bij kinderen van 4 tot 6 jaar. In deze periode beleven kinderen de wereld rondom hen heel intens. ’s Nachts verwerken ze de belevenissen en gevoelens van de afgelopen dag. Hierdoor dromen kleuters zeer levendig. Monsters en spoken nemen de plaats in van de belevenissen die kinderen overdag als bedreigend of overdonderend hebben ervaren. Stel je kind gerust door hem of haar zachtjes te aaien of te knuffelen, door te vertellen dat alles in orde is. Haal je kind naar het hier en nu. Vertel bijvoorbeeld waar je kind is, wat er in de kamer te zien is en dat jij bij je kind bent. Doe eventueel het licht aan om je kind te laten zien dat hij of zij op zijn of haar kamer is. 

Slaapwandelen komt vooral voor bij kinderen tussen 3 en 5 jaar. Het is een vrij normaal verschijnsel en verdwijnt doorgaans vanzelf. Slaapwandelen treedt meestal op tijdens de eerste uren van de nacht. Het kan enkele minuten tot een halfuur duren. Een kind dat slaapwandelt heeft de ogen open, maar reageert nauwelijks op wat je zegt of doet. Het kind zal ongericht rondlopen, hier en daar een deur openen en uiteindelijk weer in bed gaan liggen. Je kan weinig doen om slaapwandelen te voorkomen. Bescherm je kind wel tegen mogelijke ongelukken. Een kind dat slaapwandelt, maak je best niet wakker.

Meer lezen kan hier.